SCHRIJFCURSUS | Schatgraven in je eigen verleden

Mijn oma breide graag en veel, meestal tot groot verdriet van de familie. Het liefst breidde ze truien en spencers met strepen, in de verschrikkelijkste kleurencombinaties. We droegen een dergelijk cadeau tot ze weer uit zicht was, daarna verdween het in de kast, voor altijd, ondanks vermaningen en dreigementen van onze moeders. We waren liever ondankbare kleinkinderen dan dat we op school voor paal liepen. Toch kwam ze wel eens met een breisel waar je blij van werd. Op de mededeling van mijn moeder tijdens de verjaardag van opa dat ik een trui moest hebben voor bij mijn padvindstersuniform veerde ze op. Zij ging hem wel voor me breien. Medelevende blikken van neven en nichten waren deze keer niet aan me besteed. Het moest een V-halstrui worden, effen, donkerblauw, dat was het voorschrift. De trui kwam er en hij was perfect. Zacht, warm en ruim genoeg voor optimale bewegingsvrijheid. Omdat mijn moeder het wasvoorschrift om de trui liggend te drogen negeerde, groeide hij met me mee. Ik heb hem gedragen tot de gaten erin vielen en toen was ik al lang weg bij de padvinderij en woonde op kamers.

Ik was de trui van oma helemaal vergeten toen tijdens een cursus levensverhalen schrijven de herinnering eraan uit een verre uithoek van mijn brein opeens naar voren sprong: “Hallo, ik ben er nog!” Ik zag mijn oma weer voor me, in haar eigen leunstoel bij de gaskachel. Naast haar stond een tafeltje met haar handwerkmandje en een kopje thee. En haar breiwerk. Terwijl ik nadacht over mijn oma en haar breiwerk kwamen nog veel meer herinneringen naar boven. Herinneringen aan gebeurtenissen waarvan ik niet wist dat die nog ergens op mijn eigen ‘harde schijf’ waren opgeslagen. Dit gebeurde niet alleen bij mij, maar ook bij de andere cursisten. En ik zie het gebeuren bij de deelnemers aan mijn werkplaats Schatgraven in je eigen verleden. 

Ik kies van tevoren een thema, bijvoorbeeld kleding of maaltijden vroeger bij jou thuis, en daar geef ik inleidende oefeningen bij. De deelnemers beantwoorden – voor zichzelf, op papier – een serie vragen hierover en verzamelen zo bouwstenen voor hun verhaal dat ze daarna gaan schrijven. Door die oefeningen te doen, trekken ze een rij laatjes in hun hoofd open waardoor verloren gewaande gebeurtenissen opeens weer opduiken. Het zijn kleine thema’s die aan de orde komen, maar juist in kleine thema’s zitten de grote verhalen. Die geef je vorm via technieken van creatief schrijven. Daarna deel je je verhaal met de groep, want het luisteren naar elkaar geeft herkenning en inspireert. Delen doe je overigens alleen als je dat wilt.